Βούδας
Μια μόνο εικόνα μπορεί να διαθέτει ατέλειωτες λεπτομέρειες. Έτσι και ο ανθρώπινος νους. Συμπληρώνει το περιβάλλον του στη ζωή. Δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο που να μην έχει δημιουργηθεί από το νου.
Ο κόσμος της αυταπάτης γεννιέται από την άγνοια και την πλεονεξία. Όλο το τεράστιο αυτό σύμπλεγμα από αλληλεπεργούντα αίτια και συνθήκες υπάρχει μόνο μέσα στο νου - πουθενά αλλού.
Έτσι, όλα τα πράγματα ελέγχονται βασικά, καθοδηγούνται και σχηματίζονται από το νου. Όπως οι ρόδες ακολουθούν το βόδι που σέρνει την άμαξα, έτσι η δυστυχία ακολουθεί τους ανθρώπους που μιλούν και πράττουν με ακάθαρτο πνεύμα.
Αλλά αν κάποιος μιλά και σκέφτεται με πνεύμα αγνό, η ευτυχία τον ακολουθεί σαν τη σκιά του. Όσοι δρουν μέσα στο κακό, ακολουθούνται από τη σκέψη «έχω σφάλει» και η ανάμνηση της εσφαλμένης πράξης των αποθηκεύεται και έχει ως αποτέλεσμα τις αναπόφευκτες τύψεις στους επόμενους βίους.
Αν το πνεύμα είναι ακάθαρτο κάνει τα πόδια να σκοντάφτουν σε έναν δρόμο ανώμαλο και δύσκολο. Πολλές φορές ο ταξιδευτής πέφτει και νιώθει πόνο. Αν όμως το πνεύμα μένει αγνό, το μονοπάτι εμφανίζεται ομαλό στον ταξιδιώτη και το ταξίδι ήρεμο.
Το ποτάμι φαίνεται στον άνθρωπο σαν ποτάμι. Όμως στον πεινασμένο δαίμονα , που βλέπει φωτιά στο νερό, φαίνεται σα φωτιά. Έτσι, το να μιλήσεις στον άνθρωπο για ένα ποτάμι έχει κάποιο νόημα, δεν έχει όμως κανένα νόημα να μιλήσεις γι' αυτό σε έναν δαίμονα. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα άλλα. Τα αντικείμενα είναι σαν τις αυταπάτες. δε μπορεί να πει κανείς είτε ότι υπάρχουν είτε ότι δεν υπάρχουν.
Το βασικό όταν ακολουθούμε το μονοπάτι προς τη φώτιση είναι να αποφεύγουμε οποιαδήποτε ακραία επιλογή, να ακολουθούμε πάντα το μέσο δρόμο.
Οι πολλοί φοβούνται φυσικά την κακοτυχία και ελπίζουν στην καλή τύχη. Όμως αν το καλοεξετάσει κανείς η κακοτυχία συχνά αποδεικνύεται ευνοϊκή και η καλή τύχη δυσμενής. Ο φρόνιμος άνθρωπος μαθαίνει να αντιμετωπίζει τις διάφορες καταστάσεις της ζωής με το ίδιο αδιατάραχτο πνεύμα, χωρίς ούτε να παίρνει χαρά από την επιτυχία ούτε να απογοητεύεται από την αποτυχία. Συλλαμβάνει την αλήθεια της μη χωριστικότητας.
Η διδασκαλία του Βούδα μας οδηγεί στη μη χωριστικότητα, στην απόρριψη των αντίθετων απόψεων. Είναι λάθος να αναζητούν τα άτομα κάτι που υποτίθεται ότι είναι καλό και σωστό, ενώ αποφεύγουν κάτι άλλο που θεωρείται κακό και στραβό.
Αν μερικοί επιμένουν ότι τα πάντα είναι κενά και παροδικά, σφάλλουν το ίδιο με όσους επιμένουν ότι τα πάντα είναι πραγματικά και δεν αλλάζουν. Αν κάποιος προσκολλάται στο εγώ του, είναι σφάλμα γιατί αυτό δε μπορεί να τον σώσει από το ανικανοποίητο και τη δυστυχία. Αν πιστεύει ότι δεν υπάρχει εγώ, είναι επίσης σφάλμα και δεν έχει κανένα νόημα να ασκείται στο δρόμο της αλήθειας. Αν μερικοί ισχυρίζονται ότι τα πάντα είναι δυστυχία κάνουν λάθος, όπως λάθος κάνουν όσοι λένε ότι τα πάντα είναι ευτυχία. Ο Βούδας διδάσκει το μέσο δρόμο, που στέκεται πάνω από αυτές τις προκαταλήψεις και οδηγεί από τη χωριστικότητα στην ενότητα των πάντων.
Όταν κάποιος μπει σε ένα σπίτι θα δει πρώτα το εσωτερικό του και μετά τη θέα από το παράθυρο. Με τον ίδιο τρόπο δε μπορούμε να κάνουμε τα μάτια μας να δουν τα πράγματα έξω πριν δουν τα πράγματα μέσα.
Βούδας είναι κάποιος που πραγμάτωσε τη βουδικότητά του και άνθρωποι όσοι έχουν τη δυνατότητα να φθάσουν μέχρι εκεί. Σε τούτο έγκειται και η μόνη διαφορά μεταξύ τους.
Η πλεονεξία πηγάζει από λαθεμένες απόψεις για την ικανοποίηση. Ο θυμός από στραβές ιδέες για τη φύση της τρέχουσας κατάστασης και του περιβάλλοντος. Η ανοησία από την ανικανότητα να κρίνει κανείς ποια είναι η σωστή συμπεριφορά σε κάθε περίπτωση.
Οι ανθρώπινες επιθυμίες δεν έχουν τέλος. Είναι σαν τον διψασμένο που πίνει αλμυρό νερό. Δε νιώθει ικανοποίηση και η δίψα του αυξάνει διαρκώς.
Αν οι άνθρωποι συνηθίσουν να λένε ψέματα, ασυναίσθητα θα κάνουν και κάθε άλλη κακή πράξη. Πριν κάνουμε οποιαδήποτε κακή πράξη πρέπει πρώτα να πούμε ψέματα και αφού αρχίσουμε να τα λέμε θα κάνουμε και τις άλλες κακές πράξεις απερίσκεπτα.
Οι άνθρωποι σε αυτό τον κόσμο έχουν την τάση να είναι εγωιστές και αντιπαθητικοί. Δεν ξέρουν πώς να αγαπούν και να σέβονται ο ένας τον άλλο. Διαφωνούν και μαλώνουν για αστεία πράγματα νιώθοντας οδύνη ενώ η ζωή τους γίνεται φαύλος κύκλος δυστυχίας. Υπάρχει μια τάση να μη σέβονται οι άνθρωποι τα δικαιώματα των άλλων, να υπερβάλλουν τη δική τους σημασία, να δίνουν άσχημο παράδειγμα με τη συμπεριφορά τους, να εξαπατούν, να συκοφαντούν και να εκμεταλλεύονται, παραμελούν τις υποχρεώσεις τους απέναντι στους άλλους. Σκέπτονται πάρα πολύ τις δικές τους ανέσεις και επιθυμίες. Ξεχνούν την εύνοια που η ζωή τους έχει δείξει και προκαλούν ενοχλήσεις και μεγάλες αδικίες στους άλλους. Τα περισσότερα άτομα ευνοούν τον εαυτό τους και παραμελούν τους άλλους. Αφήνουν τις επιθυμίες τους να τους κάνουν πλεονέκτες, λάγνους και κακούς. Γι' αυτό υποφέρουν ατελείωτα.
Όταν ο νους ελέγχεται, οι άνθρωποι είναι ευτυχισμένοι και στο παρόν και στο μέλλον.
Για να πορευθεί κανείς με ασφάλεια μέσα στο λαβύρινθο της ανθρώπινης ζωής, χρειάζεται το φως της σοφίας και την καθοδήγηση της αρετής.
Οι άνθρωποι έχουν την τάση να κινούνται ανάλογα με τις σκέψεις τους. Αν σκέπτονται οργισμένα θυμώνουν περισσότερο.
Όταν το άτομο διατηρεί το νου του αγνό και γαλήνιο, εξακολουθώντας να φέρεται με καλοσύνη όταν ακούει δυσάρεστα λόγια, όταν οι άλλοι του φέρονται άσχημα κι όταν δεν έχει να φάει, μόνο τότε μπορεί να ονομασθεί καλό.
Όποτε κάποιος υλοποιεί κάποια σκέψη, προκαλεί πάντα μια αντίδραση. Υπάρχει πάντα ο πειρασμός της ανταπόδοσης. Πρέπει να προσέχει κανείς τις φυσικές του αντιδράσεις γιατί είναι σα να φτύνει ενάντια στον άνεμο. Δεν κάνεις κακό σε κανέναν παρά μόνος τον ίδιο σου τον εαυτό. Η κακοτυχία πάντοτε παραμονεύει όταν ενδίδεις στην επιθυμία της ανταπόδοσης.
Μια πράξη που γίνεται για να κάνει κάποιον ευτυχή εμπνέει κι αυτόν να κάνει στη συνέχεια μια καλή πράξη. Χιλιάδες κεριά μπορούν να ανάψουν από μια μόνο φλόγα χωρίς αυτό να συντομέψει τη ζωή της. Έτσι και η ευτυχία δε μειώνεται όταν μοιράζεται.
Ο ανόητος άνθρωπος σκέπτεται μόνο το άμεσο αποτέλεσμα και είναι ανυπόμονος. Δε σκέπτεται τι χρειάζεται για να επιτευχθεί το καλό αποτέλεσμα. Αλλά κανένα αποτέλεσμα δε μπορεί να επιτευχθεί χωρίς σωστή προετοιμασία, όπως δε μπορεί να υπάρξει τρίτο πάτωμα χωρίς πρώτο και δεύτερο. Οι ανόητοι θέλουν καλό αποτέλεσμα μα φοβούνται να το κυνηγήσουν. Αποτυγχάνουν λοιπόν πάντοτε. Δεν έχουν ούτε την πίστη ούτε το θάρρος να αντιμετωπίσουν τις εσωτερικές διαμάχες του νου, χάρη στις οποίες και μόνο μπορούν να αποκτήσουν την πραγματική γαλήνη και αρμονία.
Πρέπει να είσαι αποφασισμένος, οτιδήποτε κι αν συμβεί, να παραμείνεις σταθερός και να ακτινοβολείς σκέψεις συμπόνοιας και καλοσύνης. Πρέπει να αποφασίσεις ότι θα παραμείνεις ακλόνητος και γαλήνιος.
Δεν πρέπει να διαπληκτίζεται κανείς με αυτούς που προσκολλώνται στα εγκόσμια. Πρέπει όμως να διαλογίζεται υπομονετικά μέσα σε αυτόν τον εσωτερικό κόσμο του αγνού πνεύματος, για να φτάσει κάποτε στη φώτιση.
Αξίζει πραγματικά να αποβάλει κανείς την αίσθηση ότι είναι κάτι σπουδαίο. Αν έχει κάποιος ένα πνεύμα ικανό να μετανοήσει, οι αμαρτίες του εξαφανίζονται.
Αν ο νους είναι ισορροπημένος, όλος ο κόσμος είναι ισορροπημένος.
Η πίστη είναι η φωτιά που κατακαίει όλες τις ακαθαρσίες, μας αφαιρεί το βάρος του φορτίου και γίνεται οδηγός στο δρόμο μας. Όσοι πιστεύουν έχουν τη σοφία να βλέπουν ότι τα πάντα είναι προϊόν αιτίων και συνθηκών. Η πίστη τους δίνει τη χάρη να δέχονται τα πάντα υπομονετικά και τη δύναμη να υποτάσσονται αρμονικά σε αυτά.
Το να κατακτήσουμε τον εαυτό μας είναι μεγαλύτερη νίκη από το να κατατροπώσουμε χιλιάδες εχθρούς.
Αν κάποιος κοιτάξει τον κόσμο με μάτι βρώμικο και θολωμένο από την άγνοια, θα τον δει γεμάτο αδυναμίες. Αν όμως τον κοιτάξει με καθαρή σοφία, θα τον δει σαν κόσμο φωτισμένο - που είναι και η αλήθεια. Σε τελική ανάλυση υπάρχει μόνο ένας κόσμος, όχι δύο ένας ασήμαντος και ένας γεμάτος νόημα, ένας καλός κι ένας κακός. Οι άνθρωποι το νομίζουν αυτό εξαιτίας της τάσης τους να κάνουν διακρίσεις.
Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι οι κακοτυχίες μας έρχονται από την ανατολή ή τη δύση. Έρχονται από τον ίδιο μας τον εαυτό. Δε χρειάζεται λοιπόν να φυλαγόμαστε από εξωτερικές κακοτυχίες ενώ αφήνουμε ανεξέλεγκτο το εσωτερικό.
Θα ήταν αδύνατο για ένα γιο να ξεπληρώσει τους γονείς του για την καλοσύνη τους, ακόμα και αν μπορούσε να τους κουβαλάει στους ώμους του για εκατό χρόνια.
Αν παρουσιασθεί διαφωνία μέσα στην οικογένεια, δεν πρέπει κανείς να κατηγορήσει τους άλλους αλλά να εξετάσει τον ίδιο του τον εαυτό και να ακολουθήσει το σωστό δρόμο.
Η δικαιοσύνη δε χάνεται ποτέ τελείως εκτός αν κάποιος την παραμερίσει μόνος του. Μπορεί κατά καιρούς να φαίνεται ότι εξαφανίζεται αλλά στην πραγματικότητα μοιάζει άφαντη επειδή τη χάνει κανείς από το δικό του νου.
Πρέπει να θυμάται πάντα κανείς ότι τίποτα στον κόσμο δε μπορεί να ονομασθεί δικό του. Ό,τι μας έρχεται είναι αποτέλεσμα αιτιών και συνθηκών. Μας ανήκει προσωρινά μόνο και κατά συνέπεια δεν πρέπει να τα χρησιμοποιούμε εγωιστικά ή για σκοπούς ασήμαντους.
Ο καλύτερος τρόπος να κυβερνά ένας άνθρωπος τη χώρα του, είναι να κυβερνά τον εαυτό του.
Μοιάζει ακατόρθωτο να αδειάσεις έναν ωκεανό με το κουτάλι. Αλλά η ακλόνητη αποφασιστικότητα που χρειάζεται κανείς για να ξεκινήσει κάτι τέτοιο, είναι το πνεύμα που απαιτείται για το δρόμο προς τη φώτιση.