Το βιβλίο της ανησυχίας/ Φερνάντο Πεσσόα

Και πίσω από όλα αυτά, ο ουρανός μου, όπου το άστρο μου ακτινοβολεί κρυφά στο δικό μου άπειρο.

Βιβλίο της ανικανότητας για δράση και επαφή με τους ανθρώπους, βιβλίο της συνεχούς αυτοανάλυσης μέχρι κάποια στρώματα του είναι που ποτέ άλλοτε δεν είχαν φωτιστεί, βιβλίο μιας ζωής που δε βιώνεται αλλά γίνεται αντικείμενο ονείρου σε ένα επινοημένο από τη φαντασία σύμπαν.

Τα λόγια των άλλων με βυθίζουν σε ένα τεράστιο άγχος. Η πραγματικότητα των άλλων ψυχών με αφήνει αδιάκοπα έκπληκτο. Σε κάθε πράξη βλέπω ένα εκτεταμένο δίκτυο ασυνειδησίας, μια παράλογη αυταπάτη, χωρίς καμία εύλογη συνέπεια, τίποτα.

Γι' αυτό γνωρίζω τον εαυτό μου ολοκληρωτικά και γνωρίζοντάς με έτσι γνωρίζω όλη την ανθρωπότητα. Ξέρω τι είναι αυτό που μέσα μας προσπαθεί να μας εξαπατήσει. Κι έτσι γνωρίζω τους περισσότερους ανθρώπους που συναναστρέφομαι καλύτερα από ότι γνωρίζουν αυτοί οτν εαυτό τους.

Η αληθινή πραγματικότητα ενός αντικειμένου είναι ίσα ίσα ένα τμήμα του. Το υπόλοιπο δεν είναι παρά το βαρύ τίμημα που πληρώνει στην ύλη, σε αντάλλαγμα για την ύπαρξή του στο χώρο.

Γι' αυτό και η γνώμη που έχω για τον εαυτό μου μπορεί να φανεί σε πολύ κόσμο λαθεμένη, κατά κάποιο τρόπο είναι. Εγώ όμως ονειρεύομαι τον εαυτό μου και διαλέγω από μένα το ονειρικό.

Δε δραπέτευσα από τη ζωή με την πλήρη έννοια της λέξης, με την έννοια του να εξασφαλίσω ένα μαλακότερο στρώμα για την ψυχή μου, αλλά μετακόμισα από τη ζωή και βρήκα στα όνειρά μου την ίδια αντικειμενικότητα που έβρισκα και στη ζωή.

Βλέπω σα μια έκταση αχανή κάτω από μια ακτίδα φωτός που σκίζει ξαφνικά τα σύννεφα, τη ζωή μου που πέρασε. Και διαπιστώνω, με μια κατάπληξη μεταφυσική, σε ποιο βαθμό οι κινήσεις μου οι πιο σίγουρες, οι ιδέες μου οι πιο σοφές, και οι πιο λογικοί μου στόχοι, δεν υπήρξαν τελικά παρά ένα είδος μέθης έμφυτης, μια τρέλλα φυσιολογική, μια πλήρης άγνοια. Ούτε καν υποκρίθηκα, το ρόλο που μου παίξαν άλλοι για λογαριασμό μου. Δεν υπήρξα ο ηθοποιός αλλά οι κινήσεις του.

Ζωή είναι η άγνοια του εαυτού σου, σκέψη η ανεπαρκής γνώση του εαυτού σου. Και, τελικά, νυστάζω, γιατί μου φαίνεται χωρίς να ξέρω το γιατί πως το νόημα όλων αυτών είναι ο ύπνος.

Η ζωή για μένα είναι ένα πανδοχείο όπου πρέπει να σταθώ μέχρις ότου έρθει η ταχυδρομική άμαξα για την άβυσσό. Για όλους μας θα πέσει η νύχτα και η άμαξα θα φτάσει. Γεύομαι την αύρα που μου δίνουν και την ψυχή που μου δώσαν για να τη γευτώ και δε ρωτώ ούτε ψάχνω παραπέρα. Αν αυτά που αφήνω γραμμένα στο βιβλίο των επιβατών θα μπορούσαν όταν μια μέρα διαβαστούν από άλλους να τους διασκεδάσουν στη διάρκεια της διαμονής τους θα' ναι καλά. Αν δεν τα διαβάσουν πάλι καλά θα' ναι.

Ένιωσα τη ζωή στο στομάχι και η όσφρηση έγινε κάτι πίσω από τα μάτια.

Γιατί απέχοντας από τη σκέψη και την όραση πετυχαίνει κανείς κάποιου τύπου ικανοποίηση. Αλλά στο τέλος όλα μπαίνουν στο σπίτι από το παράθυρο της παρατήρησης και την πόρτα της σκέψης.

Έχω πάντα την εντύπωση ότι ακόμα και η απλή μετακίνησή μου δε μπορεί να αφήσει τα άστρα ανέπαφα και τους ουρανούς αμετάβλητους.

Γιατί διαχωρίζω την καθημερινή ζωή χωρίς ούτε μια στιγμή να αφήσω το χέρι της αστρικής μου παραμάνας, και τα βήματά μου ηχούν κουρδισμένα, εναρμονισμένα με τα σκοτεινά σχέδια της ενύπνιας φαντασίας μου.

Και είναι τότε, τις ώρες που σφύζει η ζωή, που το όνειρο ξετυλίγει το μεγαλόπρεπο κινηματογράφο του. Είμαι θαλασσοπόρος στις άγνωστες θάλασσες του εαυτού μου. Έφυγα νικητής από παντού όπου δεν πήγα. Κι είναι μια νέα αύρα, αυτή η υπνηλία που μέσα της προχωρώ, γερμένος μπροστά σε μια πορεία προς το αδύνατο.

Και πίσω από όλα αυτά, ο ουρανός μου, όπου το άστρο μου ακτινοβολεί κρυφά στο δικό μου άπειρο.

Τα παιδιά είναι μεγάλοι λογοτέχνες γιατί μιλούν όπως νιώθουν κι όχι όπως θα έπρεπε να νιώθουν, όχι σαν αυτούς που νιώθουν σύμφωνα με τους άλλους.

Να μιλάς, να ξέρεις να μιλήσεις, να ξέρεις να υπάρχεις μέσα από τη γραπτή φωνή και τη νοερή εικόνα. Αυτό μονάχα αξίζει από τη ζωή; Τα υπόλοιπα είναι άντρες και γυναίκες, υποθετικοί έρωτες και κάλπικες αλήθειες, καταφύγια της πέψης και της λησμονιάς, πλάσματα που κινούνται ασυνάρτητα προς όλες τις κατευθύνσεις, σαν τα ζωύφια κάτω από την πέτρα που σηκώσαμε, κάτω από τον πλατύ νοερό βράχο του γαλάζιου ουρανού, στερημένου από κάθε νόημα.

Η πραγματική εμπειρία συνίσταται στον περιορισμό της επαφής με την πραγματικότητα και στην εμμονή πάνω στην ανάλυση της επαφής αυτής. Έτσι η ευαισθησία πλαταίνει και βαθαίνει, γιατί μέσα μας είναι όλα, αρκεί να τα αναζητήσουμε και να ξέρουμε πώς να το κάνουμε αυτό.

Γιατί αν η ελευθερία δεν υπάρχει μέσα μου, δεν υπάρχει για μένα σε κανένα μέρος του κόσμου.

Όποιος διέσχισε όλες τις θάλασσες δε διέσχισε παρά τη μονοτονία του εαυτού του. Έχω κιόλας περάσει από πολιτείες περισσότερο από υπαρκτές, και τα μεγάλα ποτάμια του πουθενά κυλούσαν, απόλυτα, κάτω από το ρεμβαστικό μου βλέμμα. Αν ταξίδευα, δε θα αντίκριζα παρά τη θαμπή απομίμηση αυτών που είδα χωρίς να ταξιδέψω.

Αυτό που βλέπουμε, δεν είναι αυτό που βλέπουμε, είναι αυτό που είμαστε.

Ζωή, να ζεις τη ζωή! Κι ωστόσο η υποψία μήπως στο κρεβάτι της Περσεφόνης μπορούσα να κοιμηθώ καλά...

Με πονάει στην εξυπνάδα μου να μαθαίνω ότι κάποιος κρίνει πως ένα πράγμα αλλάζει όταν το παρακουνάς. Η βία, όποια κι αν είναι αυτή, ήταν πάντα για μένα μια χονδροειδής εκδοχή της ανθρώπινης βλακείας.

Κάθε επαναστάτης, κάθε μεταρρυθμιστής είναι ένας δραπέτης. Μάχομαι σημαίνει είμαι ανίκανος να δώσω μάχη εναντίον του εαυτού μου.

Επαναστάτης; Αλλαγή; Αυτό που επιθυμώ στ' αλήθεια, στα πιο μύχια βάθη της ψυχής μου, είναι να φύγουν αυτά τα άτονα μουντά σύννεφα που σαπουνίζουν με στάχτη τον ουρανό. Αυτό που μονάχα θέλω είναι να δω το γαλανό να ξεπροβάλλει ανάμεσά τους, αλήθεια φωτεινή και βέβαιη, γιατί είναι τίποτα και δε θέλει τίποτα.

Είμαι μονίμως εν αμύνη. Η ζωή και οι άλλοι με κάνουν να πονώ. Δε μπορώ να κοιτάξω την πραγματικότητα πρόσωπο με πρόσωπο. Ακόμη και ο ήλιος με αποθαρρύνει και με φέρνει σε απόγνωση. Μόνο τη νύχτα, τη νύχτα μόνος μου με μένα, ξένος, λησμονημένος, χαμένος, αποσυνδεμένος απ' την πραγματικότητα και από την έννοια της χρησιμότητας, βρίσκω τον εαυτό μου και κάποια ανακούφιση. Κρυώνω στη ζωή. Η ύπαρξή μου είναι όλο υγρά υπόγεια και σκοτεινές κατακόμβες. Είμαι η οριστική οπισθοχώρηση της τελευταίας στρατιάς που υπεράσπιζε την τελευταία αυτοκρατορία. Έχω στο στόμα μου τη γεύση του τέλους ενός αρχαίο πολιτισμού που δυνάστευε όλους τους άλλους.

Δεν τόλμησα ούτε να σκεφτώ την ύπαρξή μου, ή να σκεφτώ τι θα ήθελα να είμαι, αυτό ούτε καν το ονειρεύτηκα, γιατί μέχρι και στο όνειρο βρέθηκα ακατάλληλος για τη ζωή, ακόμα και σαν οραματιστής ονειροπόλος.

Κατάκοπος κάτω από την κρύα συμπάθεια των άστρων.

Με πονούν αυτές οι γαλαζωπές νερένιες επιφάνειες των λιμνών που έπλασα στα όνειρά μου.

Αγαπάμε ο ένας τον άλλο και το ψέμα είναι το φιλί που ανταλλάσουμε.

Με πονάει το κεφάλι μου κι αυτό σημαίνει ότι έχω συνείδηση της προσβολής που μου κάνει η ύλη.

Σήμερα επέστρεψα ξαφνικά σ' αυτό που είμαι ή σ' αυτό που με ονειρεύομαι.

Μου πήρε πολύ καιρό να συνειδητοποιήσω αυτήν την άθλια παρεξήγηση στην οποία ζω με τον εαυτό μου. Όταν πια πείστηκα, θύμωσα πολύ, πράγμα που μου συμβαίνει πάντοτε όταν πείθομαι για κάι, γιατί αυτό σημαίνει πάντα για μένα την απώλεια της
αυταπάτης.

Το ιδανικό θα ήταν να τα ζω όλα αυτά μέσα από ένα μυθιστόρημα, και στη ζωή μου να αναπαύομαι, να διαβάζω τα συναισθήματά μουκαι να ζω μόνο την περιφρόνησή μου γι' αυτά.

Έκανα τις επιθυμίες μου πραγματικότητα» λέει ο αδύναμος και ψεύδεται. Η αλήθεια είναι ότι ονειρεύτηκε προφητικά ό,τι πραγματοποίησε η ζωή γι' αυτόν. Τίποτα δεν πραγματοποιούμε εμείς. Η ζωή μας πετάει στον αέρα σαν πετραδάκια κι εμείς φωνάζουμε εκεί πάνω «κοιτάτε πώς κουνιέμαι». Ό,τι και να' ναι αυτό το ιντερμέδιο που παίχτηκε κάτω από το φως του ήλιου και το σκηνικό των άστρων, δε μας κάνει κακό να γνωρίζουμε πως δεν είναι παρά ένα ιντερμέδιο. Αν πίσω από τις πόρτες του θεάτρου κρύβεται η ζωή, τότε θα ζήσουμε, αν κρύβεται ο θάνατος, θα πεθάνουμε, και το έργο θα παραμένει άσχετο με όλα αυτά.

Αναρωτιέμαι αν ο άνθρωπος που σκέφτεται αργά μέσα σε ένα αυτοκίνητο που τρέχει με μεγάλη ταχύτητα, πηγαίνει αργά ή γρήγορα.

Βλέπω είναι να έχω δει.

Η πλήξη είναι η σωματική αντίληψη του χάους και η συνείδηση πως χάος είναι όλα.

Όταν ζεις συνέχεια στη φαντασία, η δύναμή της φθείρεται και αναλώνεται, και προπαντός αδυνατίζει η ικανότητα φαντασίωσης του πραγματικού. Όταν ζεις πνευματική σ' αυτό που δεν είναι, ούτε μπορεί να είναι, τότε καταλήγεις να μην μπορείς ούτε να ονειρευτείς αυτό που μπορεί να είναι.

Η συνεχής πάλη με τις σκιές με έκανε κι εμένα σκια

Ο ονειροπόλος σηκώνεται για να δρασκελίσει το δεύτερο σκαλί της ανόδου του προς τον εαυτό του.

Διότι είναι η οικειότητα και όχι η απλή επαφή με τους ανθρώπους που είναι επιβλαβής. Αυτός λοιπόν θα πρέπει να παγώσει όλη την επιφάνεια της κοινωνικής του ζωής ώστε κάθε αδερφική ή εγκάρδια χειρονομία απέναντί του να γλιστρά και να φεύγει χωρίς να προλαβαίνει να εισχωρήσει μέσα του ή να αποτυπωθεί πάνω του.

Απευθύνω ένα απέραντο μεταφυσικό χαμόγελο σε όσους ονειρεύονται πως το όνειρο είναι όνειρο και αγαπώ την αλήθεια του εξωτερικού απόλυτου με τη μεγαλόψυχη σωφροσύνη του νου μου.

Ναυάγησα χωρίς να πέσει θύελλα σε μια θάλασσα όπου στεκόμουν όρθιος.

Με τον ίδιο τρόπο που πλένουμε το κορμί μας, θα έπρεπε να πλένουμε και το πεπρωμένο μας, να αλλάζουμε ζωή όπως αλλάζουμε ρούχα, όχι για λόγους επιβίωσης, όπως κάνουμε όταν τρώμε ή κοιμόμαστε, μα με εκείνο το σεβασμό που έχουμε σαν τρίτοι απέναντι στον εαυτό μας, με αυτό που κατ΄εξοχήν ονομάζουμε καθαριότητα.

Μια τραγωδία της άρνηση ςστην οποία δε μπορούμε ούτε να παίξουμε ούτε να χειροκροτήσουμε, γιατί δεν έχουμε καν τη βεβαιότητα πως δεν είναι ένα τίποτα, εμείς τα φυτά της αλήθειας, τα φυτά της ζωής, σκόνη πάνω στα τζάμια, απ' έξω κι από μέσα, εμείς τα εγγόνια του πεπρωμένου, τα θετά παιδιά του θεού, που παντρεύτηκε με την αιώνια νύχτα, όταν χήρεψε από το χάος που μας έφερε στον
κόσμο.

Ήταν ένα αόριστα φθινοπωρινό δειλινό που πήρα το δρόμο γι' αυτό το ταξίδι που δεν έκανα ποτέ.

Η θάλασσα θυμάμαι ανακάτευε τους σκιερούς της τόνους με φευγαλέους κυματισμούς αμυδρής φωτεινότητας κι ήταν το θέαμα τόσο μυστηριακό σαν μια στενάχωρη σκέψη την ώρα της χαρά ςπου προοιωνίζεται ποιος ξέρει τι. Δεν έφυγα από κανένα λιμάνι γνωστό. Ούτε και τώρα ξέρω ποιο λιμάνι ήταν γιατί ποτέ μου δε βρέθηκα εκεί. Σκοπός μάλιστα του ταξιδιού μου ήταν η τελετουργία αναζήτησης λιμανιών ανύπαρκτων, λιμανιών που ήταν μονάχα είσοδοι σε λιμάνια. Όρμοι λησμονημένοι στις εκβολές ποταμών στριμωγμένων μέσα σε πόλεις μιας ανυπαρξίας άμεμπτης. Χωρίς αμφιβολία, διαβάζοντάς με, κρίνετε τα λόγια μου παράλογα. Είναι που ποτέ δεν ταξιδέψατε σαν εμένα. Να σας ορκιστώ ότι ήμουν εγώ που έφυγα κι όχι το τοπίο, αυτό δε μπορώ να το κάνω. Εγώ που μη γνωρίζοντας τι είναι ζωή δεν ξέρω
αν είμαι εγώ που τη ζω ή αυτή που ζει εμένα εγώ λοιπόν να' στε σίγουροι πως δε θα σας ορκιστώ ό,τι να' ναι.

Απαλλαγείτε από το παιδαριώδες σφάλμα της αναζήτησης νοήματος των πραγμάτων και των λέξεων. Τίποτα δεν έχει νόημα. Ποιο ήταν το καράβι που πάνω του ταξίδεψα; Το ατμόπλοιο Οποιο Να Ναι. Γελάτε. Κι εγώ, κι ίσως μάλιστα μαζί σας. Γιατί ποιος μας το λέει, σε σας και σε μένα, πως δε γράφω λόγια συμβολικά που απευθύνονται στην κατανόηση των θεών.

Έφυγα μ' ένα ατμόπλοιο που στο λιμάνι έφτασε ιστιοφόρο. Λέτε ότι είναι αδύνατον; Μα γι' αυτό μου συνέβη.

Και πώς ξέρετε αν, καθώς ταξιδεύω έτσι, δεν έχω πάρει από πίσω στα σκοτεινά τον ίδιο μου τον εαυτό.

Η ανία λείπει μόνο από τα ατοπία που δεν υπάρχουν, από τα βιβλία που ποτέ δε θα διαβάσω. Για μένα η ζωή είναι μια υπνηλία που δε φτάνει στον εγκέφαλό μου. Αυτόν τον κρατάω ελεύθερο για να μπορεί να μελαγχολεί.

Αναρωτιέμαι σε τι συνίσταται τελικά αυτή η πρόοδος αν τελικά ήμουν τότε ίδιος με το σημερινό μου εαυτό. Πώς λοιπόν εξελίχθηκα σε αυτό που ήδη ήμουν; Σε ποιανού τη ζωή είμαι θεατής; Πόσοι είμαι; Ποιος είμαι εγώ; Τι είναι λοιπόν αυτό που παρεμβάλλεται ανάμεσα σε μένα και σε μένα;

Δεν έχω μια καθαρή εικόνα του εαυτού μου, δεν έχω ούτε την εικόνα αυτής της έλλειψης. Είμαι ένας νομάδας της αυτογνωσίας. Σκόρπισαν στην πρώτη βάρδια τα κοπάδια του μύχιου πλούτου μου.

Η δράση είναι η επίτευξη της ανάπαυσης. Όλα τα προβλήματα είναι άλυτα. Η ύπαρξη ενός προβλήματος εξ ορισμού προϋποθέτει την ανυπαρξία της λύσης του. Η αναζήτηση ενός γεγονότος σημαίνει πως τέτοιο γεγονός δεν υπάρχει. Σκέφτομαι σημαίνει δεν ξέρω να υπάρχω.

Κάθε πράγμα είναι αυτό που είμαστε εμείς., και θα υπάρχει γι' αυτούς που θα έρθουν μετά από μας στην ποικιλία των καιρών, έτσι όπως το φανταστήκαμε εμείς, με την ένταση και στο βαθμό που το υπήρξαμε εμείς οι ίδιοι με όλη τη φαντασία που κατοικεί το κορμί μας. Ο συγγραφέας είμαστε όλοι μας και αφηγούμαστε όταν βλέπουμε, γιατί το να δεις είναι μια πράξη περίπλοκη, όπως όλα τα πράγματα.

Ό,τι φτιάχνουμε, στην τέχνη ή στη ζωή, δεν είναι παρά μια ατελής αντιγραφή αυτού που νομίζουμε ότι φτιάχνουμε

Κενοί δεν είμαστε μόνο μέσα μας, είμαστε κι απέξω, παρίες των προσδοκιών και των υποσχέσεων.

Είμαστε οι κάτοικοι των ονείρων, σκιές περιπλανώμενες μέσα σε δάση ανύπαρκτε, που έχουν για δέντρα σπίτια, έθιμα, ιδέες, ιδανικά και φιλοσοφίες.

Ποτέ η αλήθεια, ποτέ η ανάπαυση, ποτέ η ένωση με το θεό. Ποτέ η απόλυτη ησυχία, πάντα μια ησυχία ανεπαρκής, πάντα η αέναη επιθυμία της ησυχίας.

Η ζωή είναι ένα πειραματικό ταξίδι που γίνεται παρά τη θέλησή μας. Είναι ένα ταξίδι του πνεύματος μέσα από την ύλη. Καθώς το πνεύμα ταξιδεύει, ο άνθρωπος βιώνει μέσα από το πνεύμα τη ζωή. Κι έτσι, υπάρχουν ψυχές ονειροπόλες που έχουν ζήσει πιο έντονα, πιο πλατιά, πιο συνταρακτικά από άλλες που έζησαν την εξωτερική ζωή. Αυτό που μετράει είναι το αποτέλεσμα ό,τι νιώσαν οι αισθήσεις, αυτό βιώθηκε μονάχα. Μπορεί να επιστρέψει κανείς το ίδιο κουρασμένος από ένα όνειρο, όσο κι από εργασία ορατή. Ποτέ δε ζει κανείς τόσο πολύ όσο όταν σκέφτεται πολύ.

Όλα με ενδιαφέρουν μα τίποτα δε με κρατάει. Πλησιάζω τα πάντα, συνεχίζοντας όμως να ζω στα όνειρά μου.

Ζήσε μια ζωή αρκετά αργή ώστε να βρίσκεσαι πάντα στα όρια της πλήξης και αρκετά φιλοσοφημένη ώστε να μην ενδίδεις ποτέ.

Τα μάτια μου είναι βαριά κάτω από τα πράγματα που φαντάζομαι.

Δε μπορούμε να αρνηθούμε την ύπαρξη του κακού, μα μπορούμε να αρνηθούμε να την ύπαρξη του κακού κακή. Αναγνωρίζω πως το πρόβλημα παραμένει, μα παραμένει διότι παραμένει κι η ατελής μου φύση.

Είμαι έτσι μια αδιάκοπη ανταλλαγή εικόνων, με συνοχή ή χωρίς συνοχή, που προσποιούνται πάντα πως είναι εξωτερικές, και παρεμβάλλονται ανάμεσα στους ανθρώπους και το φως όταν είμαι ξύπνιος ή ανάμεσα στα φαντάσματα κι αυτό το ημίφως που διαφαίνεται, όταν έχω κοιμηθεί.

Η ζωή είναι ένα κουβάρι που κάποιος μπέρδεψε. Έχει κάποιο νόημα μέσα του αν το ξετυλίξουμε και το τεντώσουμε σε όλο του το μήκοςή αν το ξανατυλίξουμε προσεκτικά. Μα έτσι όπως είναι, είναι ένα πρόβλημα χωρίς το γόρδιο δεσμό του, ένα ανακάτεμα χωρίς αρχή.

Για μένα, όταν βλέπω ένα νεκρό, ο θάνατος είναι μια αναχώρηση. Το πτώμα μου δίνει την εντύπωση ενός παλιού κουστουμιού που πετάχτηκε. Κάποιος έφυγε, χωρίς να χρειάζεται να πάρει μαζί του τη μοναδική του φορεσιά.

Ελευθερία είναι η δυνατότητα της απομόνωσης. Είσαι ελεύθερος όταν μπορείς να απομακρυνθείς απ' τους ανθρώπους, χωρίς να σε υποχρεώνουν να τους αναζητήσεις η ανάγκη του χρήματος ή το ένστικτο του κοπαδιού ή η αγάπη, η δόξα, η περιέργεια, πράγματα που δε βρίσκουν τροφή στη σιωπή και στη μοναξιά.

Η ζωή είναι ο δισταγμός ανάμεσα στο θαυμαστικό και το ερωτηματικό. Σε περίπτωση αμφιβολίας υπάρχει η τελεία.

Ο ζητιάνος που με άγγιξε καθώς τον προσπερνώ θα έμενε άφωνος αν με γνώριζε.