Νταβέλης ο Άμωμος

Ο μεγαλύτερος ίσως θρύλος του βουνού της Πεντέλης, η σπηλιά του Νταβέλη ή σπήλαιο των Αμώμων

Όλοι έχουμε ακούσει για την περίφημη σπηλιά του Νταβέλη στην Πεντέλη. Είναι ίσως το πιο συζητημένο και το πιο δημοφιλές σημείο του βουνού, γνωστό ακόμα και σε αυτούς που δεν έχουν ανέβει ποτέ εκεί. Θρύλοι και ιστορίες το συνοδεύουν, περίεργα φαινόμενα, μαγνητικά πεδία, νεράιδες, λήσταρχοι, πειράματα του ΝΑΤΟ, σατανιστικές τελετές και τελετές εξαγνισμού, όλα μαζί μπλεγμένα στο ίδιο σημείο.

Η Πεντέλη άρχισε να γίνεται δημοφιλής την περίοδο της αθηναϊκής ακμής του 5ου αιώνα π.Χ.. Έχοντας τους πόρους του συμμαχικού ταμείου και την αυτοπεποίθηση του νικητή των Μηδικών πολέμων, οι Αθηναίοι διένοιξαν εύκολα δρόμους που τους επέτρεψαν να εκμεταλλευτούν το κατάλευκο και μοναδικό μάρμαρο του γειτονικού όρους. Τότε η Πεντέλη λεγόταν Βριλησσός που σημαίνει ακριβώς αυτό, ισχυρός λίθος.

Το πεντελικό μάρμαρο χαρακτηρίζεται σήμερα μοναδικό στον κόσμο για την "καθαρότητα και μοναδική κρυσταλλοδομή του". Σε επαφή με την ατμόσφαιρα παίρνει ένα χρυσό επιφανειακό επίχρισμα, ενώ περιέχει γραφίτη που είναι καλός αγωγός ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων.

Οι τετραπέρατοι αρχαίοι Έλληνες τα γνώριζαν αυτά και πολλά ακόμα γι' αυτό και οικοδόμησαν την Ακρόπολη, τον Παρθενώνα και άλλα σημαντικά μνημεία της πόλης τους με πεντελικό μάρμαρο που εξόρυξαν ακριβώς από το σημείο της Σπηλιάς. Από πεντελικό μάρμαρο εξάλλου είναι χτισμένο και το κτίριο της σημερινής Βουλής.

Σύμφωνα με τον Παυσανία στην περιοχή της Σπηλιάς υπήρχε κατά την αρχαιότητα άγαλμα της θεάς Αθηνάς η οποία ήταν και προστάτιδα του Πεντελικού όρους.

Άλλος θεός που λατρευόταν στην Πεντέλη είναι ο Παν μαζί με τις νύμφες του. Ως γνωστόν, ο Παν ήταν ο θεός που βοήθησε τους Έλληνες στην μάχη του Μαραθώνα. Παραπονεμένος που οι Αθηναίοι δεν τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα, εμφανίστηκε στον κακομοίρη το Φειδιππίδη την ώρα που έτρεχε στη Σπάρτη να ζητήσει βοήθεια. Όπως ξέρουμε, σε εκείνη την περίπτωση οι πολεμοχαρείς Σπαρτιάτες έκαναν τις πάπιες λέγοντας "ο μήνας έχει εννιά". Οι Αθηναίοι όμως δε πτοήθηκαν, πολέμησαν ηρωικά και υπό τη φωτισμένη καθοδήγηση του Μιλτιάδη κατατρόπωσαν έναν πολύ μεγαλύτερο στρατό. Αναγνώρισαν βέβαια και τη συμβολή του Πανός σε αυτή τη νίκη γι' αυτό και του αφιέρωσαν ιερό σε σπηλιά κάτω από την Ακρόπολη, καθώς και τα σπήλαια στην Πεντέλη από τα οποία ακριβώς την ίδια εποχή (μετά τη μάχη του Μαραθώνα) άρχισε η συστηματική εξόρυξη μαρμάρου. Δυστυχώς όλοι γνωρίζουμε τί μοίρα επεφύλασσε στον Πάνα ο Χριστιανισμός, ούτε λίγο ούτε πολύ του απέδωσε τα χαρακτηριστικά του διαβόλου.

Είπαμε πόσο μεγάλη σημασία έδωσαν οι αρχαίοι Έλληνες στο σημείο. Και οι χριστιανοί ασκητές όμως δεν αγνόησαν τις ιδιότητες του χώρου. Έτσι, το Σπήλαιον του Παν Αιπόλου μετονομάστηκε σε Σπήλαιο των Αμώμων, των εξαγνισμένων. Τελετές εξαγνισμού και μύησης τελούνταν εδώ όπου επίσης πολλοί μοναχοί ασκήτεψαν. Πάνω στο ιερό του Πανός χτίστηκαν τον 11ο αιώνα δύο χριστιανικά εκκλησάκια του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Σπυρίδωνα.

Έχουμε ξαναπεί για τα περίεργα μεταφυσικά ή απλώς φυσικά φαινόμενα της Πεντέλης. Όλα αυτά επικεντρώνονται και κορυφώνονται στο σημείο της Σπηλιάς.

Το σπήλαιο είναι περισσότερο γνωστό για τις υπόγειες στοές που διαθέτει. Όσοι προσπάθησαν να τις  εξερευνήσουν έγιναν μάρτυρες μυστήριων φαινομένων.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η περίπτωση των 179 μαρτύρων της Μονής Πεντέλης. Οι μοναχοί, για λόγους ασφαλείας, διάνοιξαν υπόγεια σήραγγα από τη Μονή ως τη Ραφήνα. Τη στοά αποκάλυψε ένας εργαζόμενος στη Μονή σε πειρατές οι οποίοι αραξοβόλησαν τα καράβια τους στη Ραφήνα κι έφτασαν υπόγεια μέχρι τη Μονή το βράδυ της Ανάστασης του 1680. Έσφαξαν 179 μοναχούς που έμειναν γνωστοί ως οι 179 μάρτυρες της Πεντέλης. Κατά τη γνώμη μου, αυτό το περιστατικό μαρτυρά τη γνώση και την ανάμειξη των μοναχών της Μονής Πεντέλης στα μυστήρια του βουνού.

Φυσικά για το θέμα ενδιαφέρθηκε και ο ελληνικός στρατός ο οποίος από το 1977 ως το 1983 διεξήγαγε εργασίες στη Σπηλιά. Παρόλο που γύρω από το θέμα έγινε πολύς θόρυβος, κανείς δεν έμαθε τελικά τι ακριβώς έκανε εκεί ο στρατός και γιατί σταμάτησε. Φήμες μίλαγαν για πυρηνικές βάσεις, ακόμα και για πειράματα πάνω στο χωροχρόνο. Το θέμα έφτασε μέχρι την ελληνική Βουλή αλλά ποτέ δεν εξιχνιάστηκε. Ε, βέβαια, στρατός είναι αυτός.

Φτάνουμε τώρα στον λήσταρχο που συνέδεσε το όνομά του με τη σπηλιά, τον Νταβέλη.  Διαβόητος λήσταρχος που έδρασε τον 19ο αιώνα στην περιοχή της Αττικο - Βοιωτίας. Γεννήθηκε το 1832 και πέθανε πολύ νέος σε ενέδρα κοντά στο Δίστομο το 1856. Έγινε γνωστός και αγαπητός στο λαό λόγω της απαγωγής Γάλλου αξιωματικού. Υποτίθεται ότι είχε το κρησφύγετό του στη Σπηλιά και μάλιστα από εκεί επικοινωνούσε μέσω μυστικής σήραγγας με την αγαπημένη του Δούκισσα της Πλακεντίας. Βεβαίως όλα αυτά ανήκουν στη σφαίρα του μύθου και είναι απορίας άξιο το πώς επικράτησαν. Κατ' αρχάς επειδή την περίοδο δράσης του λήσταρχου, στη Σπηλιά λειτουργούσε ακόμα κανονικά το λατομείο, οπότε είναι σχεδόν απίθανο να είχε κάποιος κρησφύγετο εκεί. Όσο για τη Δούκισσα, η ζωή της τράβηξε το έντονο ενδιαφέρον των συγχρόνων της, δε θα μπορούσε όμως να δικαιολογήσει μια τέτοια σχέση.

Μετά από αυτή τη μικρή εισαγωγή, η οποία καταδεικνύει το ενδιαφέρον της σημερινής μας περιήγησης, περνάμε στην εκδρομή μας, αυτή καθ' αυτή. Όπως πάντα, σας δίνω ακριβείς πληροφορίες για να βρείτε σίγουρα και εύκολα το σημείο ενδιαφέροντος.

Ανεβαίνουμε τη λεωφόρο Πεντέλης και στρίβουμε αριστερά προς τη Νέα Πεντέλη. Ακολουθούμε τον κεντρικό δρόμο που λέγεται 28ης Οκτωβρίου και στη συνέχεια Κηφισίας. Στο τέλος του δρόμου κάνουμε αριστερά στην οδό Εβοίας που συνεχίζει ως οδός Τενέδου. Ακριβώς σε αυτό το σημείο έχουμε βγει τελείως από την κατοικημένη περιοχή. Ο πρώτος δρόμος που συναντάμε στα δεξιά μας είναι η αφετηρία της διαδρομής μας. Ο δρόμος είναι κλειστός για τα αυτοκίνητα.

Από δω μέχρι τη σπηλιά έχουμε περίπου μία ώρα χαλαρό περπάτημα με ήπια ανηφόρα σε ορισμένα σημεία. Θα συναντήσουμε δύο διασταυρώσεις, στην πρώτη συνεχίζουμε ευθεία - δεξιά και στη δεύτερη στρίβουμε αριστερά. Συναντάμε ακόμα μία μικρή διασταύρωση αλλά ο δρόμος στα δεξιά είναι αδιέξοδος, κι εδώ θα πάμε αριστερά.

Εδώ βλέπουμε το πρώτο σταυροδρόμι, παραδόξως πρέπει να ακολουθήσουμε την πλατιά οδό στα δεξιά μας και όχι τον χωματόδρομο αριστερά.

Προσοχή γιατί πιο κάτω συμβαίνει το αντίθετο, πρέπει να ακολουθήσουμε τη στενή οδό στα αριστερά μας. Εξάλλου είναι φανερό ότι ο φαρδύς δρόμος στα δεξιά καταβαίνει κι εμείς θέλουμε να ανέβουμε.

Προχωράμε λοιπόν και μπαίνουμε σιγά σιγά στο σημείο της "ενέργειας". Οι γνωστοί ήχοι, αέρας, σκοτεινιά. Δεν πτοούμαστε. Στα δεξιά μας έχουμε αρχικά αυτή την καταπληκτική θέα προς την Αθήνα και την παλιά Πεντέλη και στη συνέχεια βάραθρο.

Εδώ βλέπουμε και το τελευταίο σταυροδρόμι που ανέφερα πιο πάνω. Εμείς πάμε αριστερά, έτσι κι αλλιώς ο δρόμος στα δεξιά είναι αδιέξοδος.

Η διαδρομή εδώ δεν είναι η κλασσική πεντελική, με το άγονο τοπίο. Η βλάστηση είναι πιο πυκνή με αρκετά δέντρα. Να και μια χελωνίτσα, της ευχηθήκαμε καλή άνοιξη.

Λίγο πριν φτάσουμε στη σπηλιά ο δρόμος είναι γεμάτος πέτρες και πιο πάνω γίνεται για λίγο ένα όμορφο λιθόστρωτο. Εκεί συναντήσαμε έναν περιηγητή που έψαχνε τις βυζαντινές τοιχογραφίες στα εκκλησάκια που βρίσκονται στην είσοδο της Σπηλιάς. Είπε ότι είχε διαβάσει γι' αυτές σε κάποιο σύγγραμμα Βυζαντινής Αρχαιολογίας. Δεν ήθελα να τον απογοητεύσω. Αν δεν τις συντηρήσεις τις τοιχογραφίες... Κάποιες μεταφέρθηκαν στο Βυζαντινό Μουσείο και τις υπόλοιπες δυστυχώς τις χάσαμε. Εμένα πάντως αυτό μου φουντώνει τις θεωρίες για το Νταβέλη αφού ως γνωστόν η Δούκισσα της Πλακεντίας ζούσε εκεί που σήμερα είναι το Βυζαντινό Μουσείο. Χμμμ...

Φτάνουμε στο χώρο της Σπηλιάς. Υπάρχει ένα μεγάλο πλάτωμα μπροστά της που το διαπερνά ένας καλύτερος δρόμος, πιθανόν να μπορεί να ανέβει και αυτοκίνητο από αυτόν. Αριστερά μας υπάρχει οίκημα. Στην είσοδο της σπηλιάς φαίνονται τα δύο εκκλησάκια που όμως είναι κλειστά.

Πάμε και μέσα. Ακούγονται νερά, σταγόνες στάζουν από την οροφή. Δε βρήκαμε ωστόσο τη λιμνούλα. Βεβαίως δεν προχωρήσαμε και πολύ βαθιά. Από τη λιμνούλα αυτή, όποιος πιει νερό εξαγνίζεται.

Βλέπουμε το σπασμένο τζάμι στο εκκλησάκι.

Έξω υπάρχουν γάντζοι αναρρίχησης και μία πλάκα της αρχαιολογικής εταιρείας.

Αυτό το διαβολάκι ο περιηγητής μας ρώτησε πονηρά αν θα πάμε και στο σπήλαιο των Νυμφών. Δεν κρατήθηκα και ρώτησα τι είναι αυτό. Παίρνεις λέει το δρόμο στα δεξιά της Σπηλιάς και τον ακολουθήσεις για αρκετό ακόμα ώσπου σε οδηγεί σε ένα μικρό σπήλαιο στα 800 μέτρα υψόμετρο. Ενδιαφέρον. Την επόμενη φορά.

Καλές περιηγήσεις και καλό μήνα!

1η Μαΐου 2017